จัดฟันเซรามิกช่วยจัดเรียง ปรับแนว และทำให้ฟันตรงได้เช่นเดียวกับการจัดฟันแบบโลหะ แต่เนื่องจากสีของเครื่องมือที่ใกล้เคียงกับสีฟัน จึงทำให้ดูเป็นธรรมชาติและสังเกตเห็นได้ยากกว่า ส่งผลให้จัดฟันแบบเซรามิกเป็นที่นิยมมากขึ้น
แม้ว่าการจัดฟันเซรามิกจะมีความสามารถในการแก้ไขปัญหาการเรียงตัวของฟันเช่นเดียวกับการจัดฟันโลหะ ซึ่งสามารถช่วยแก้ไขการสบฟันผิดปกติ เช่น การสบฟันคร่อมได้ แต่เครื่องมือเซรามิกอาจแตกหักง่ายกว่าและมีราคาสูงกว่าการจัดฟันแบบโลหะเล็กน้อย
บทความนี้จะพาทุกคนมาทำความรู้จักข้อดี ข้อเสีย ค่าใช้จ่าย และผลลัพธ์ที่สามารถคาดหวังได้จากการจัดฟันแบบเซรามิก
เครื่องมือจัดฟันเซรามิกคืออะไร?
การจัดฟันแบบเซรามิกช่วยปรับตำแหน่งฟันให้เรียงตัวอย่างถูกต้อง โดยทำงานในลักษณะเดียวกับการจัดฟันแบบโลหะ ซึ่งใช้แรงดึงค่อย ๆ ปรับฟันให้เคลื่อนที่ไปยังตำแหน่งที่ต้องการ แต่ข้อแตกต่างหลักคือเครื่องมือเซรามิกจะมีสีที่กลมกลืนกับฟัน จึงดูเป็นธรรมชาติกว่าและสังเกตได้ยากกว่า
อุปกรณ์การจัดฟันจะประกอบด้วยส่วนต่าง ๆ ได้แก่:
• แบร็กเก็ต (brackets): โครงสร้างเล็ก ๆ ที่ยึดติดบนฟันแต่ละซี่
• ลวดโค้ง (archwire): ลวดที่เชื่อมต่อแบร็กเก็ตแต่ละตัวเข้าด้วยกัน
• ยางยึด (elastic bands): ยางที่รัดรอบแบร็กเก็ตเพื่อยึดลวดให้อยู่ในตำแหน่ง
โดยทั่วไปแล้ว แบร็กเก็ตและลวดของการจัดฟันแบบโลหะจะมีสีเงิน และยังสามารถเลือกสีของยางได้หลากหลาย แต่สำหรับการจัดฟันแบบเซรามิก เครื่องมือจะมีสีที่คล้ายกับฟันของคนไข้เอง นอกจากนี้ยังสามารถเลือกใช้ลวดและยางใสหรือสีขาว เพื่อให้ดูเป็นธรรมชาติและมองเห็นได้ยากขึ้น
จัดฟันเซรามิกดีต่อฟันจริงหรือ?
โดยทั่วไป การจัดฟันแบบเซรามิกไม่มีความแตกต่างในด้านประสิทธิภาพเมื่อเทียบกับการจัดฟันแบบโลหะ ทั้งสองแบบทำงานด้วยหลักการเดียวกันและให้ผลลัพธ์ที่คล้ายคลึงกัน
อย่างไรก็ตาม การจัดฟันแบบเซรามิกมีความทนทานน้อยกว่าการจัดฟันแบบโลหะ หากเกิดการแตกหัก อาจต้องเปลี่ยนแบร็กเก็ตบ่อยขึ้น ซึ่งการดูแลรักษาบ่อย ๆ อาจทำให้เคลือบฟันมีความเสี่ยงต่อการเสียหายหรือสึกหรอ แต่ปัญหานี้สามารถหลีกเลี่ยงได้หากคนไข้ดูแลอุปกรณ์จัดฟันอย่างเหมาะสม
ข้อดีและข้อเสียของการจัดฟันแบบเซรามิก
วัยรุ่นและผู้ใหญ่หลายคนเลือกการจัดฟันแบบเซรามิกเพราะดูเรียบง่ายและสังเกตเห็นได้ยากกว่าการจัดฟันแบบโลหะ อย่างไรก็ตาม การจัดฟันแบบเซรามิกมีทั้งข้อดีและข้อเสียที่ควรพิจารณา
ข้อดีของการจัดฟันแบบเซรามิก:
• ดูกลมกลืนกับฟันและไม่สะดุดตาเหมือนการจัดฟันโลหะ
• เห็นผลเร็วกว่าเมื่อเทียบกับการจัดฟันแบบใส
• เหมาะกับผู้ที่มีอาการแพ้โลหะ
• เหมาะกับผู้ที่ต้องเข้ารับการตรวจด้วยเครื่องมือทางการแพทย์ เนื่องจากมีส่วนประกอบของโลหะน้อย
ข้อเสียของการจัดฟันแบบเซรามิก:
• มักมีราคาสูงกว่าการจัดฟันแบบโลหะ
• มีความทนทานน้อยกว่าและมีโอกาสแตกหักได้มากกว่าถึงสองเท่า
• มีโอกาสเปลี่ยนสีได้ง่ายกว่า เนื่องจากยางรัดมักมีสีขาวหรือใส
หากเครื่องมือเซรามิกแตกหัก อาจทำให้ระยะเวลาในการรักษายืดเยื้อออกไป
จัดฟันแบบเซรามิก กับ จัดฟันแบบโลหะ
ตารางต่อไปนี้แสดงการเปรียบเทียบคุณสมบัติหลักระหว่างการจัดฟันแบบเซรามิกและแบบโลหะ:
| คุณสมบัติ | จัดฟันแบบเซรามิก | จัดฟันแบบโลหะ |
| ลักษณะภายนอก | สังเกตเห็นได้ยากกว่า | สังเกตเห็นได้ง่ายกว่า |
| ความทนทาน | ทนทานน้อยกว่า | ทนทานมากกว่า |
| การใช้งาน | แก้ไขปัญหาการเรียงตัวของฟันได้ทั้งกรณีรุนแรงและเสริมความสวยงาม | แก้ไขปัญหาการเรียงตัวของฟันได้ทั้งกรณีรุนแรงและเสริมความสวยงาม |
| ค่าใช้จ่าย | มีราคาสูงกว่า | มักมีราคาถูกกว่า |
| ระยะเวลาและผลลัพธ์ | คล้ายคลึงกัน | คล้ายคลึงกัน |
จัดฟันแบบเซรามิก กับ จัดฟันแบบใส
การจัดฟันแบบใสหรือที่เรียกว่า “จัดฟันใส” (Invisalign หรือ aligners) ไม่เหมือนกับการจัดฟันแบบเซรามิก แม้ว่าทั้งสองวิธีจะช่วยปรับตำแหน่งของฟัน แต่ จัดฟันแบบใส Invisalign เป็นเทรย์พลาสติกใสที่สามารถถอดเข้า-ออกได้ตลอดเวลา ทำให้มีความยืดหยุ่นในการใช้งานมากกว่าการจัดฟันแบบเซรามิก
ตารางเปรียบเทียบระหว่างการจัดฟันแบบเซรามิกและการจัดฟันแบบใส:
| คุณสมบัติ | จัดฟันแบบเซรามิก | จัดฟันแบบใส Invisalign |
| ลักษณะภายนอก | สังเกตเห็นได้เล็กน้อย | สังเกตเห็นได้ยากกว่า |
| ความทนทาน | ทนทานกว่า | ทนทานน้อยกว่า |
| การใช้งาน | แก้ไขปัญหาการเรียงฟันที่ซับซ้อนได้มากกว่า | เหมาะกับการแก้ไขปัญหาการเรียงฟันที่เบากว่า |
| ค่าใช้จ่าย | มีราคาสูง | อาจราคาสูงกว่าหากเป็นเคสซับซ้อน |
| ระยะเวลาและผลลัพธ์ | คุณสามารถเห็นผลได้ | ใช้เวลามากกว่าในการเห็นผล |
ขั้นตอนการจัดฟันเซรามิก
ก่อนเริ่มการจัดฟันแบบเซรามิก คนไข้จะต้องปรึกษาทันตแพทย์จัดฟันก่อน เพื่อให้คุณหมอตรวจดูสภาพฟันและวางแผนการรักษา
หากฟันหลังเรียงตัวชิดกันมาก ทันตแพทย์อาจใส่ตัวคั่นฟันเล็ก ๆ ไว้ระหว่างฟันหลัง เพื่อสร้างช่องว่างให้ใส่ยางรัดฟันได้ ตัวคั่นนี้จะอยู่ระหว่างฟันประมาณ 1 สัปดาห์
ในนัดถัดไป ทันตแพทย์จะถอดตัวคั่นออก (หากไม่จำเป็นแล้ว) และเริ่มติดตั้งอุปกรณ์จัดฟัน โดยขั้นตอนเริ่มจากการถ่างปากให้เปิดกว้าง จากนั้นจะเคลือบสารบนผิวฟันแล้วล้างออก เพื่อเตรียมพื้นผิวฟันให้พร้อมสำหรับการติดแบร็กเก็ต
ทันตแพทย์จะติดแบร็กเก็ตลงบนฟันแต่ละซี่โดยใช้กาวพิเศษ จากนั้นใช้แสงสีฟ้าทำให้กาวติดแน่น เมื่อเสร็จแล้ว ทันตแพทย์จะสอดลวดโค้งเข้ากับแบร็กเก็ตทุกซี่
การยึดลวดให้เข้าที่จะแตกต่างกันตามชนิดของการจัดฟัน หากเป็นแบบ self-ligating จะมีคลิปล็อกลวดไว้ในแบร็กเก็ต แต่ถ้าเป็นแบบดั้งเดิมจะใช้ยางรัดรอบแบร็กเก็ตเพื่อล็อกลวด
หากคนไข้ต้องใช้ยางรัด ทันตแพทย์จะติดยางรัดกับแบร็กเก็ตแต่ละตัวเพื่อช่วยในการจัดฟัน จากนั้นจะตัดปลายลวดให้สั้นลงเพื่อป้องกันไม่ให้ลวดกดเข้าไปในเหงือกหรือแก้ม
ทันตแพทย์จะให้คำแนะนำเกี่ยวกับการดูแลฟันและเครื่องมือจัดฟันในระหว่างการรักษา รวมถึงอาจแนะนำให้ใช้ยาแก้ปวดชนิดที่หาซื้อได้ตามร้านยา เพื่อบรรเทาความรู้สึกเจ็บเล็กน้อยหลังการนัดหมาย
โดยรวมแล้ว ขั้นตอนการติดตั้งเครื่องมือจัดฟันใช้เวลาประมาณ 90–120 นาที ส่วนการติดแบร็กเก็ตกับฟันใช้เวลาเพียง 10–30 นาที หากเป็นการจัดฟันแบบ self-ligating อุปกรณ์จะปรับและกระชับเองตามธรรมชาติ แต่สำหรับการจัดฟันแบบทั่วไป ทันตแพทย์จะทำการปรับที่นัดติดตามผล
ระยะเวลาการจัดฟันเซรามิก
ระยะเวลาการจัดฟันจะแตกต่างกันไปตามแต่ละกรณี หากคนไข้ต้องการปรับตำแหน่งฟันอย่างชัดเจนมากหรือมีปัญหาการเรียงตัวของฟันที่ซับซ้อน ระยะเวลาการรักษาจะนานขึ้น ซึ่งไม่ว่าจะเป็นการจัดฟันแบบโลหะหรือแบบเซรามิกก็ใช้หลักการเดียวกัน
โดยทั่วไปแล้ว ระยะเวลาการจัดฟันอาจอยู่ระหว่าง 6 เดือนถึงหลายปี ขึ้นอยู่กับความซับซ้อนของปัญหาฟันแต่ละคน
จัดฟันแบบเซรามิก ราคาเท่าไหร่
ค่าใช้จ่ายในการจัดฟันแบบเซรามิกอาจแตกต่างกันไปตามสถานที่และระยะเวลาของการรักษา โดยปกติแล้วการรักษาอาจมีค่าใช้จ่ายเป็นหลักหลายพันดอลลาร์
แผนประกันสุขภาพบางประเภทครอบคลุมค่าใช้จ่ายในการจัดฟัน แต่โดยทั่วไปมักครอบคลุมเพียงบางส่วนของค่าใช้จ่ายเท่านั้น
ทันตแพทย์บางแห่งมีแผนการผ่อนชำระเพื่อช่วยให้คนไข้สามารถแบ่งจ่ายค่าใช้จ่ายได้ คนไข้สามารถพูดคุยกับบริษัทประกันหรือปรึกษากับทันตแพทย์จัดฟันก่อนตกลงแผนการรักษาเพื่อทำความเข้าใจค่าใช้จ่ายให้ชัดเจน
สรุป
การจัดฟันแบบเซรามิกช่วยปรับตำแหน่งและเรียงฟันให้ตรง เช่นเดียวกับการจัดฟันแบบโลหะ โดยสามารถแก้ไขปัญหาการเรียงฟันได้หลากหลาย รวมถึงกรณีที่ซับซ้อน เช่น ปัญหาการสบฟันผิดปกติอย่างฟันล่างยื่นหรือฟันบนยื่น
คนไข้มักเลือกการจัดฟันแบบเซรามิกเพราะเหตุผลด้านความสวยงาม เนื่องจากเครื่องมือมีความโดดเด่นน้อยกว่าแบบโลหะ โดยมีสีขาวหลากหลายเฉดให้เลือก สามารถปรับให้เข้ากับสีฟันของคนไข้ได้ แต่ค่าใช้จ่ายอาจสูงกว่าการจัดฟันแบบโลหะ
