เหงือกร่น เกิดจากอะไร? พร้อมคำแนะนำวิธีรักษาเหงือกร่นจากทันตแพทย์

คุณเคยสังเกตไหมว่าขอบเหงือกของฟันของคุณดูไม่เรียบเสมอกัน หรือบางครั้งเหงือกอาจร่นจนเผยให้เห็นรากฟันอย่างชัดเจน ? การร่นของเหงือกเป็นปัญหาทางทันตกรรมที่พบได้บ่อย ซึ่งส่งผลกระทบต่อผู้ใหญ่มากกว่า 75% และอาจนำไปสู่ปัญหาทางทันตกรรมรุนแรงอื่น ๆ อย่างเช่น ฟันผุ, ฟันเสียว, หรือแม้กระทั่งการสูญเสียฟัน

ในบทความนี้ คลินิกทันตกรรม Digital Dental Center Pattaya จะนำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับเหงือกร่น คำถามที่พบบ่อย และวิธีการป้องกัน รวมถึงการรักษาที่แนะนำโดยทันตแพทย์ เราจะแนะนำตัวเลือกการรักษาที่เกี่ยวข้องเพื่อให้คุณเข้าใจถึงขั้นตอนและสามารถจัดการกับปัญหานี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากคุณกำลังประสบปัญหา เหงือกร่น บทความนี้จะช่วยให้คุณมีข้อมูลเพียงพอเพื่อตัดสินใจในการรักษาและป้องกันในอนาคต

เหงือกร่น คืออะไร

เหงือกร่น หรือที่เรียกว่า “การถอยของเหงือก” คือ อาการที่เนื้อเยื่อเหงือกลดลงหรือถอยจากตำแหน่งปกติบนฟัน ซึ่งทำให้เห็นส่วนของรากฟันที่ไม่ควรปรากฏอยู่ด้านนอกเป็นปกติ การร่นเหงือกสามารถทำให้เกิดโพรงระหว่างฟันและเหงือกที่อาจสะสมเศษอาหารและแบคทีเรียได้ง่าย นำไปสู่ปัญหาสุขภาพฟันและเหงือก เช่น โรคเหงือกและฟันผุ

เหงือกร่น เกิดจากอะไร ?

การร่นของเหงือกเป็นสภาวะที่สามารถนำไปสู่ปัญหาทางทันตกรรมอื่นๆ ได้หลากหลาย รวมถึงการสูญเสียฟันในที่สุด หากคุณมีอาการเหงือกร่นหรือสังเกตเห็นว่าเหงือกของคุณดูถอยห่างจากรากฟัน ควรรีบปรึกษาทันตแพทย์โดยเร็วที่สุดเพื่อประเมินสาเหตุและเริ่มการรักษาที่เหมาะสม ต่อไปนี้คือปัจจัยหลักที่อาจทำให้คุณประสบปัญหา เหงือกร่น

โรคเหงือกอักเสบและโรคปริทันต์อักเสบ

การอักเสบของเหงือกและเนื้อเยื่อรองรับฟัน เกิดจากแบคทีเรียในคราบจุลินทรีย์ที่สะสมบริเวณขอบเหงือก ส่งผลให้เหงือกอ่อนแอและร่นได้ง่าย.

การดูแลสุขภาพช่องปากที่ไม่เพียงพอ

การแปรงฟันไม่สม่ำเสมอหรือการไม่ใช้ไหมขัดฟัน อาจทำให้เกิดการสะสมของคราบจุลินทรีย์และหินปูน ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของโรคเหงือกที่นำไปสู่การเป็น เหงือกร่น.

การแปรงฟันอย่างรุนแรงหรือไม่ถูกวิธี

การใช้แปรงสีฟันที่มีขนแปรงแข็งหรือการแปรงฟันด้วยแรงมากอาจทำให้เหงือกถูกบาดเจ็บ จนถอยลงหรือร่นได้.

Bruxism (โรคนอนกัดฟัน)

การกัดฟันหรือเคี้ยวกรามแน่นอาจสร้างแรงกดดันที่ทำให้ฟันและเหงือกถูกกระทบกระเทือน นำไปสู่การเหงือกร่น.

ความเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน

ในบางช่วงเช่นระหว่างตั้งครรภ์ ระดับฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลงอาจทำให้เหงือกมีความอ่อนไหวต่อการอักเสบและเชื้อแบคทีเรีย.

ฟันที่ไม่พอดีหรือการครอบฟันที่ไม่เหมาะสม

อุปกรณ์ทางทันตกรรมที่ไม่เข้ากับฟันอย่างเหมาะสมอาจทำให้เกิดการเสียดสีกับเนื้อเยื่อเหงือก นำไปสู่การร่นของเหงือก.

ผลข้างเคียงจากการรักษา

บางกรณีการรักษาทันตกรรมบางอย่าง เช่น การตัดเหงือกเพื่อปรับปรุงรูปร่างของเหงือก อาจนำไปสู่การร่นของเหงือกหากไม่ได้รับการดูแลอย่างเหมาะสมหลังการรักษา.

การเข้ารับการตรวจและรักษาจากทันตแพทย์เป็นสิ่งสำคัญในการระบุสาเหตุและออกแบบแผนการรักษาที่เหมาะสมเพื่อจัดการกับการเหงือกร่น ป้องกันไม่ให้ปัญหาดำเนินไปสู่สภาวะที่รุนแรงยิ่งขึ้น

infographic ให้ความรู้เรื่องเหงือกร่น

ดู infographic ให้ความรู้อื่นๆ เพิ่มเติม

เหงือกร่นอาการเป็นอย่างไร?

การร่นของเหงือกเป็นสภาวะที่อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพช่องปากของคุณอย่างมาก หากคุณสังเกตเห็นอาการใด ๆ ต่อไปนี้ ควรรีบปรึกษาทันตแพทย์เพื่อประเมินและรักษาอย่างเหมาะสม

มองเห็นรากฟัน: เหงือกร่นสามารถทำให้เห็นรากฟัน ซึ่งจะทำให้ฟันดูยาวขึ้นกว่าปกติ และอาจทำให้คุณรู้สึกไม่มั่นใจเมื่อยิ้มหรือพูดคุยกับผู้อื่น
เสียวฟัน: เมื่อรากฟันถูกเปิดเผย มันจะทำให้ฟันของคุณไวต่ออุณหภูมิสูงหรือต่ำ ซึ่งสามารถสร้างความรำคาญและเจ็บปวดเมื่อรับประทานอาหารหรือดื่มน้ำเย็นหรือร้อน
ฟันโยก: เนื่องจากเหงือกมีบทบาทสำคัญในการรองรับฟัน การร่นของเหงือกอาจนำไปสู่การสูญเสียการยึดเกาะของฟัน ทำให้ฟันโยกและอาจนำไปถึงการสูญเสียฟัน
เหงือกบวมแดงและเลือดออก: สัญญาณทั่วไปของการอักเสบของเหงือกคือเหงือกบวมแดงและเลือดออกง่าย โดยเฉพาะเมื่อแปรงฟันหรือใช้ไหมขัดฟัน
กลิ่นปาก: ช่องว่างที่เพิ่มขึ้นระหว่างฟันและเหงือกจากเหงือกร่นสามารถสะสมเศษอาหารและแบคทีเรีย ทำให้เกิดกลิ่นปากที่ไม่พึงประสงค์
เคี้ยวแล้วเจ็บ: ฟันที่เริ่มโยกจากการเหงือกร่นอาจกดดันต่อเนื้อเยื่อรอบข้าง ทำให้เจ็บปวดเมื่อเคี้ยว

หากคุณมีอาการใด ๆ จากที่กล่าวมาข้างต้น การปรึกษาทันตแพทย์เป็นสิ่งจำเป็นเพื่อป้องกันไม่ให้สภาพเลวร้ายลงและวางแผนการรักษาที่เหมาะสม อย่ารอจนกว่าปัญหาจะรุนแรง เพราะการรักษาที่เร็วทันทีจะช่วยให้ได้ผลการรักษาที่ดีที่สุด

การวินิจฉัยอาการเหงือกร่น

การวินิจฉัยเหงือกร่นเป็นขั้นตอนสำคัญในการจัดการและรักษาอย่างถูกต้อง ทันตแพทย์มีวิธีการและเครื่องมือพิเศษที่ช่วยให้การวินิจฉัยแม่นยำและรวดเร็ว ดังนี้

การตรวจด้วย Periodontal Probe : เครื่องมือนี้ใช้วัดความลึกของร่องเหงือกและระดับเหงือกที่หายไป การสูญเสียกระดูกและเหงือกเป็นตัวบ่งชี้ถึงการเกิดโรคเหงือกร่น ซึ่งทันตแพทย์จะตรวจหาความลึกของร่องเหงือกโดยที่เหงือกที่มีสุขภาพดีควรมีความลึกไม่เกิน 3 มม.
การสังเกตอาการอักเสบหรือร่องเหงือกที่ลึกผิดปกติ: ความลึกของร่องเหงือกที่มากกว่า 5 มม. อาจบ่งบอกถึงการอักเสบรุนแรงและการสูญเสียกระดูกอย่างมาก ซึ่งเป็นอาการของโรคปริทันต์อักเสบ ส่วนความลึก 4 มม. บ่งชี้ถึงเหงือกที่อักเสบ แต่อาจยังไม่ถึงขั้นรุนแรง
การใช้ภาพถ่ายดิจิทัลและเอ็กซ์เรย์ : เพื่อดูมวลกระดูกและวัดความรุนแรงของการสูญเสียกระดูก ภาพเอ็กซ์เรย์สามารถเผยให้เห็นถึงการยุบตัวของกระดูกและลักษณะของการเสื่อมของกระดูกรอบรากฟัน ซึ่งเป็นหลักฐานของโรคปริทันต์

การวินิจฉัยที่ถูกต้องจะช่วยให้ทันตแพทย์สามารถวางแผนการรักษาที่เหมาะสม อาจรวมถึงการทำความสะอาดช่องปากอย่างล้ำลึก, การรักษาโดยการใช้ยา, หรือการผ่าตัดทางปริทันต์ เพื่อฟื้นฟูและรักษาฟันและเหงือกให้กลับมามีสุขภาพดีได้อีกครั้ง

เหงือกร่นรักษาได้ไหม ?

การรักษาเหงือกร่นจริงๆ แล้วมีหลายวิธี และการเลือกวิธีรักษาจะขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการและสาเหตุที่ทำให้เกิด เหงือกร่น ต่อไปนี้คือตัวเลือกการรักษาที่เป็นไปได้

การปรับปรุงสุขอนามัยช่องปาก: ในกรณีที่เหงือกร่นเล็กน้อย การปรับพฤติกรรมการดูแลช่องปากอาจเพียงพอในการชะลอหรือหยุดการร่นของเหงือก การแปรงฟันอย่างเหมาะสมด้วยแปรงที่มีขนนุ่ม การใช้ไหมขัดฟันเป็นประจำ และการบ้วนปากด้วยน้ำยาบ้วนปากช่วยลดการสะสมของคราบจุลินทรีย์ได้
การขูดหินปูนและการเกลารากฟัน: วิธีนี้ช่วยให้ทันตแพทย์สามารถกำจัดคราบจุลินทรีย์และหินปูนที่สะสมอยู่ใต้เหงือกและบริเวณรากฟัน ซึ่งช่วยลดการอักเสบและชะลอการร่นของเหงือก
การรักษาสาเหตุของเหงือกร่น: หากมีปัจจัยเสี่ยงเช่นการนอนกัดฟัน คุณหมออาจแนะนำให้ใช้เฝือกกัดฟันตอนกลางคืน หรือการปรับเปลี่ยนครอบฟันหรือสะพานฟันที่ไม่พอดี เพื่อลดแรงกดที่อาจทำให้เหงือกร่น
การผ่าตัดปลูกถ่ายเหงือก: สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงหรือต้องการฟื้นฟูเหงือกให้ครอบคลุมรากฟัน การปลูกถ่ายเนื้อเยื่อจากส่วนอื่นๆ ของช่องปากเป็นตัวเลือกที่ได้ผลดี การผ่าตัดชนิดนี้จะช่วยฟื้นฟูเนื้อเยื่อเหงือกให้มีสุขภาพดีและปิดรากฟันที่เห็นได้ชัด

การรักษาเหงือกร่นอาจต้องใช้เวลาและความพยายามร่วมกันระหว่างคุณและทันตแพทย์เพื่อหาวิธีรักษาที่เหมาะสมและป้องกันไม่ให้อาการเลวร้ายลง การไปพบทันตแพทย์เป็นประจำและปฏิบัติตามคำแนะนำของทันตแพทย์เป็นสิ่งสำคัญในการจัดการกับภาวะนี้

วิธีป้องกันอาการเหงือกร่น

นอกจากการรักษาแล้ว การป้องกันก็มีส่วนสำคัญมากต่อสุขภาพของเหงือกไม่ให้เหงือกร่นเพิ่มขึ้นกว่าเดิม เคล็ดลับต่อไปนี้สามารถช่วยลดความเสี่ยงของเหงือกร่น และส่งเสริมสุขภาพช่องปากโดยรวมของคุณได้

หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ – บุหรี่เป็นหนึ่งในตัวการสำคัญของการเกิดเหงือกอักเสบ และโรคปริทันต์อักเสบ ซึ่งสามารถทำให้เหงือกร่นได้ การเลิกสูบบุหรี่นอกจากจะเป็นผลดีกับเหงือกแล้ว ยังส่งผลต่อสุขภาพช่องปาก และร่างกายโดยรวมของคุณอีกด้วย
ดูแลความสะอาดอย่างสม่ำเสมอ – จะเห็นว่าเราเน้นย้ำเรื่องของการแปรงฟัน และการใช้ไหมขัดฟันอยู่ตลอดเวลา ซึ่งทำให้เห็นถึงความสำคัญของการรักษาสุขอนามัยของช่องปากให้สะอาดอยู่เสมอ โดยวิธีนี้เป็นทั้งการป้องกันและการรักษาภาวะเหงือกร่นไปพร้อมๆ กัน
เลือกแปรงฟันให้ดี – คุณควรเลือกใช้แปรงสีฟันที่มีขนอ่อนนุ่ม และอย่าแปรงฟันแรงจนเกินไป
ใส่เฝือกกัดฟันตอนเข้านอน – ในกรณีที่คุณเป็นโรคนอนกัดฟัน (Bruxism)
เลือกรับประทานอาหาร – ผักผลไม้มีส่วนช่วยในการลดคราบจุลินทรีย์ วิตามินจากอาหารบางอย่างสามารถช่วยลดโอกาสของฟันผุลงได้ และเนื่องจากแบคทีเรียเติบโตได้ด้วยน้ำตาล การหลีกเลี่ยงขนม ของหวานที่มีระดับน้ำตาลสูง จึงเป็นผลดีต่อสุขภาพของเหงือกและฟัน
พบทันตแพทย์ทุก 6 เดือน – การพบคุณหมอฟันเป็นประจำ ถือเป็นหนึ่งในวิธีที่ดีที่สุดในการรักษาสุขภาพช่องปากของคุณ การขูดหินปูนและทำความสะอาด โดยคุณหมอผู้เชี่ยวชาญจะสามารถกำจัดคราบจุลินทรีย์ และหินปูนที่อาจก่อให้เกิดเหงือกร่นได้ รวมทั้งคุณหมอยังสามารถตรวจพบสัญญาณเริ่มต้นของเหงือกร่นได้ตั้งแต่เนิ่นๆ

สรุปโรคเหงือกร่นหรือการถอยของเนื้อเยื่อเหงือกเป็นสภาวะที่เหงือกหดตัวออกจากรากฟัน ทำให้รากฟันโผล่ออกมาและสามารถนำไปสู่ความไวต่ออุณหภูมิและการเสียวฟัน สาเหตุหลักมาจากการแปรงฟันแรงเกินไป, โรคเหงือก, การกัดฟัน, การเปลี่ยนแปลงทางฮอร์โมน และปัจจัยพันธุกรรม การรักษามุ่งเน้นไปที่การปรับปรุงสุขอนามัยช่องปาก, การขูดหินปูน, การแก้ไขปัจจัยเสี่ยง และในกรณีรุนแรงอาจรวมถึงการผ่าตัดปลูกถ่ายเหงือก การป้องกันที่ดีที่สุดคือการดูแลสุขอนามัยช่องปากอย่างเหมาะสมและการตรวจสุขภาพช่องปากเป็นประจำ