หลังการจัดฟันเสร็จแล้ว การใส่รีเทนเนอร์ถือเป็นขั้นตอนสำคัญที่จะช่วยให้ฟันคงตัว และอยู่ในตำแหน่งที่สวยงามตามที่จัดไว้ การเลือกรีเทนเนอร์จึงเป็นสิ่งที่ น้องๆหลายคนควรให้ความสำคัญ แต่รีเทนเนอร์เองก็มีหลายแบบ ไม่ว่าจะเป็น รีเทนเนอร์แบบลวด หรือ รีเทนเนอร์แบบท่อสี ที่ให้ความทนทาน สามารถเพิ่มสีสันให้กับรอยยิ้มได้ หรือ รีเทนเนอร์แบบใส ที่ดูเนียนตาและกลืนไปกับฟันธรรมชาติ
บทความนี้ทาง Digital Dental Center Pattaya จะพาไปทำความเข้าใจถึง ความแตกต่าง ข้อดีข้อเสียของรีเทนเนอร์แต่ละแบบ พร้อมคำแนะนำในการเลือกรีเทนเนอร์ที่เหมาะสำหรับน้องๆที่สุด เพื่อให้น้องๆได้มั่นใจได้ว่าฟันสวยที่ได้จากการจัดฟันจะแข็งแรงและอยู่ไปได้อีกนาน
รีเทนเนอร์คืออะไร
รีเทนเนอร์คืออุปกรณ์สั่งทำพิเศษ ที่จะใช้ในการยึดฟันให้อยู่ในตำแหน่งที่จัดเรียงไว้หลังการจัดฟัน รวมถึงช่วยปรับตำแหน่งฟันใหม่ เพื่อป้องกันไม่ให้ฟันกลับไปอยู่ตำแหน่งเดิม ซึ่งเรียกว่า “การกำเริบของฟัน”
การใช้รีเทนเนอร์ระยะเวลาหนึ่ง เส้นใยปริทันต์โดยรอบจะปรับตามการเปลี่ยนแปลงของกระดูก ซึ่งช่วยลดการเปลี่ยนแปลงตำแหน่งฟันขั้นสุดท้ายหลังจากเสร็จสิ้นการจัดฟัน รีเทนเนอร์ยังสามารถใช้เพื่อรักษาโอเวอร์เจ็ทได้
วัสดุส่วนใหญ่ที่ใช้ทำรีเทนเนอร์มาจากลวด และพลาสติกใส โดยยังสามารถแบ่งเป็นหลายๆแบบ เพื่อให้เหมาะกับการจัดฟันแต่ละประเภท รวมถึงค่าใช้จ่ายที่แตกต่างกันอีกด้วย
รีเทนเนอร์มีกี่แบบ
รีเทนเนอร์มี 5 แบบหลัก ที่นิยมใช้ในปัจจุบัน ได้แก่ รีเทนเนอร์แบบลวด, รีเทนเนอร์ท่อสี, รีเทนเนอร์แบบใส, รีเทนเนอร์ Vivera และรีเทนเนอร์แบบติดแน่น โดยแต่ละแบบมีคุณสมบัติที่แตกต่างกัน เพื่อให้เหมาะสมกับความต้องการและลักษณะการใช้งานของแต่ละบุคคลดังนี้:
1.รีเทนเนอร์แบบลวด
รีเทนเนอร์แบบลวด คืออุปกรณ์ที่ช่วยยึดฟันให้อยู่ในตำแหน่งหลังการจัดฟัน โดยมีฐานทำจากอะคริลิกที่พอดีกับเพดานปากหรือด้านในฟันล่าง และมีลวดโลหะด้านหน้าสำหรับยึดฟัน รีเทนเนอร์แบบนี้มีความทนทาน ใช้งานได้นาน และสามารถปรับแก้ได้เมื่อฟันเคลื่อนเล็กน้อย
2.รีเทนเนอร์ท่อสี
รีเทนเนอร์ท่อสี คือรีเทนเนอร์แบบลวดที่เพิ่มความพิเศษด้วยการหุ้มลวดโลหะด้วยท่อพลาสติกสี เช่น สีชมพู ฟ้า เขียว หรือสีใส เพื่อเพิ่มความสวยงามและความสนุกในการใช้งาน มีฐานทำจากอะคริลิกเช่นเดียวกับรีเทนเนอร์แบบลวดธรรมดา ท่อสีช่วยลดการระคายเคืองจากลวดโลหะและให้ความรู้สึกนุ่มนวลมากขึ้น
3.รีเทนเนอร์แบบใส
รีเทนเนอร์แบบใส คืออุปกรณ์ที่ช่วยยึดฟันให้อยู่ในตำแหน่งหลังจัดฟัน โดยทำจากพลาสติกใสที่ออกแบบมาให้พอดีกับฟันแต่ละคน รีเทนเนอร์แบบนี้มีความบางเบาและแทบมองไม่เห็นเมื่อสวมใส่ จึงให้ความสวยงามและดูเป็นธรรมชาติ เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการอุปกรณ์ที่ไม่สะดุดตา
4.รีเทนเนอร์ Vivera
รีเทนเนอร์ Vivera เป็นรีเทนเนอร์แบบใสคุณภาพสูงที่ออกแบบมาเฉพาะบุคคล ผลิตโดย Invisalign ซึ่งเป็นแบรนด์ชั้นนำในด้านการจัดฟันแบบใส รีเทนเนอร์ Vivera ทำมาจากวัสดุพลาสติกพรีเมียม มีความทนทานสูงกว่ารีเทนเนอร์ใสทั่วไปถึง 30% และสามารถช่วยคงตำแหน่งฟันได้อย่างมีประสิทธิภาพ
5.รีเทนเนอร์แบบติดแน่น (Fixed Retainer)
รีเทนเนอร์แบบติดแน่น หรือที่เรียกว่า Fixed Retainer จะมีการติดลวดบางโค้งตามรูปร่างของฟันไว้ด้านหลังฟัน ลวดนี้จะถูกยึดติดด้วยกาวพิเศษอย่างถาวร ซึ่งคนไข้จะไม่สามารถถอดออกเองได้ และต้องให้คุณหมอฟันทำการถอดให้เท่านั้น
ข้อดีข้อเสียของรีเทนเนอร์แต่ละแบบ
ประเภทรีเทนเนอร์ | ข้อดี | ข้อเสีย |
รีเทนเนอร์แบบลวด | – ทนทาน ใช้งานได้นาน- ปรับแก้การเคลื่อนตัวของฟันเล็กน้อยได้- ทำความสะอาดง่าย- ราคาไม่สูง | – มองเห็นลวดชัดเจน- อาจระคายเคืองในช่วงแรก |
รีเทนเนอร์ท่อสี | – เพิ่มสีสันและแฟชั่นได้- ลดการระคายเคืองจากลวด- ทนทานเหมือนรีเทนเนอร์ลวด | – ท่อพลาสติกอาจเปลี่ยนสีหรือเกิดคราบได้- ราคาสูงกว่าแบบลวดเล็กน้อย |
รีเทนเนอร์แบบใส | – แทบมองไม่เห็น ดูเป็นธรรมชาติ- น้ำหนักเบา ใส่สบาย- เหมาะกับคนที่ต้องการให้ฟันดูเป็นธรรมชาติ | – แตกหักหรือเปลี่ยนสีง่าย- ไม่สามารถปรับแก้ได้- ราคาสูงกว่าแบบลวด |
รีเทนเนอร์ Vivera | – ทนทานกว่าทั่วไปถึง 30%- ผลิตด้วยเทคโนโลยี 3D แม่นยำสูง | – ราคาสูงที่สุด- ต้องดูแลรักษาเพื่อป้องกันเปลี่ยนสีหรือรอยขีดข่วน |
รีเทนเนอร์แบบติดแน่น (Fixed Retainer) | – มองไม่เห็นเพราะติดหลังฟัน- ไม่ต้องกังวลเรื่องลืมใส่หรือลื่นหล่นหาย- คงตำแหน่งฟันดีเยี่ยม | – ทำความสะอาดยาก- หากหลุดต้องให้ทันตแพทย์ซ่อม- ถอดออกเองไม่ได้ |
รีเทนเนอร์ราคาเท่าไหร่?
- รีเทนเนอร์แบบลวด: ราคา: 2,500 บาท (ต่อชิ้น)
- รีเทนเนอร์ท่อสี: ราคา: 3,000–4,000 บาท (ต่อชิ้น)
- รีเทนเนอร์แบบใส: ราคา: 3,000 บาท (ต่อชิ้น)
- รีเทนเนอร์ Vivera: ราคา: 35,000บาท (3 ชุดมี 6 ชิ้น)
- รีเทนเนอร์แบบติดแน่น (Fixed Retainer): ราคา: 5,000–7,000 บาท (ต่อซี่)
วิธีทําความสะอาด รีเทนเนอร์
รีเทนเนอร์ สามารถทำความสะอาดด้วยเม็ดฟู่ที่ใช้สำหรับทำความสะอาดฟันปลอมหรือรีเทนเนอร์เฉพาะ ด้วยขั้นตอนคือ เติมน้ำสะอาดลงในแก้วใส่รีเทนเนอร์ลงไป ตามด้วยหย่อนเม็ดฟู่ แช่ไว้ประมาณ 30-40 นาที
ส่วนหลายคนที่สงสัยว่าควรเลือกเม็ดฟู่ทำความสะอาดรีเทนเนอร์ ยี่ห้อไหนดี แนะนำยี่ห้อ Furano เป็นตัวที่หมอหญิงแนะนำคนไข้เป็นประจำ
นอกจากนี้ยังมีข้อแตกต่างในการทำความสะอาด ดังนี้
- รีเทนเนอร์แบบลวดกับท่อสี ควรล้างน้ำสะอาดทันทีหลังถอด แปรงด้วยแปรงขนนุ่มพร้อมสบู่อ่อน และแช่น้ำยาฆ่าเชื้อสัปดาห์ละ 1–2 ครั้ง
- รีเทนเนอร์แบบใสและ รีเทนเนอร์ Vivera ควรล้างน้ำสะอาดทุกครั้งหลังถอด ใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดเฉพาะ และหลีกเลี่ยงน้ำร้อนที่อาจทำให้เสียรูป
- รีเทนเนอร์แบบติดแน่น ควรแปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันเพื่อขจัดเศษอาหารอย่างเหมาะสม และควรตรวจสุขภาพฟันกับทันตแพทย์เป็นประจำ
ข้อควรระวังการใช้งานรีเทนเนอร์
1. รีเทนเนอร์แบบลวดกับท่อสี
- หลีกเลี่ยงน้ำร้อน: ห้ามล้างด้วยน้ำร้อนหรือแช่ในน้ำร้อน เพราะอาจทำให้อะคริลิกเสียรูป
- ห้ามใช้ยาสีฟันเม็ดหยาบ: อาจทำให้เกิดรอยขีดข่วนบนอะคริลิก
- หลีกเลี่ยงการดัดรีเทนเนอร์เอง: หากลวดหลวมหรือเสียหาย ควรให้ทันตแพทย์ปรับแก้
- เก็บในกล่องเสมอ: เพื่อป้องกันการปนเปื้อนหรือสูญหาย
- ถอดก่อนรับประทานอาหารเหนียวหรือแข็ง: เพื่อป้องกันความเสียหายต่อรีเทนเนอร์
2. รีเทนเนอร์แบบใส และ รีเทนเนอร์ Vivera
- หลีกเลี่ยงน้ำร้อน: พลาสติกใสอาจบิดเบี้ยวและเสียรูปเมื่อสัมผัสน้ำร้อน
- ห้ามใช้ยาสีฟันเม็ดหยาบ: อาจทำให้เกิดรอยขีดข่วนบนรีเทนเนอร์ใส
- ทำความสะอาดอย่างเหมาะสม: ใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดรีเทนเนอร์เฉพาะ และหลีกเลี่ยงการใช้สารกัดกร่อน
- เก็บในกล่องที่สะอาด: เพื่อป้องกันคราบและการปนเปื้อน
- ระวังแตกหัก: รีเทนเนอร์ใสเปราะบางกว่าประเภทลวด
3. รีเทนเนอร์แบบติดแน่น (Fixed Retainer)
- ระวังลวดหลุด: หากลวดหลุดหรือขยับ ควรรีบปรึกษาทันตแพทย์
- ทำความสะอาดอย่างพิถีพิถัน: ใช้ไหมขัดฟันและแปรงสีฟันทำความสะอาดบริเวณลวดและฟันอย่างเหมาะสม
- หลีกเลี่ยงอาหารแข็งหรือเหนียว: อาจทำให้ลวดหลุดหรือโครงสร้างเสียหาย
- ตรวจสุขภาพฟันเป็นประจำ: เพื่อให้ทันตแพทย์ช่วยตรวจสอบและซ่อมแซมรีเทนเนอร์เมื่อจำเป็น
บทสรุป
รีเทนเนอร์เป็นอุปกรณ์สำคัญหลังการจัดฟันที่ช่วยคงตำแหน่งฟันให้อยู่ในแนวที่สวยงามและป้องกันการเคลื่อนตัวของฟัน โดยมีหลากหลายรูปแบบให้เลือก ทั้งรีเทนเนอร์แบบลวด, ท่อสี, แบบใส, Vivera และแบบติดแน่น ซึ่งแต่ละแบบมีคุณสมบัติ ข้อดี และข้อเสียที่แตกต่างกัน ผู้ใช้งานควรเลือกให้เหมาะสมกับความต้องการและคำแนะนำของทันตแพทย์
การดูแลรักษารีเทนเนอร์อย่างเหมาะสม รวมถึงการทำความสะอาดและใช้งานอย่างระมัดระวัง เป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยยืดอายุการใช้งานของรีเทนเนอร์ และคงสภาพฟันหลังการจัดฟันได้อย่างมีประสิทธิภาพ
หากน้องๆ มีคำถามเพิ่มเติมหรือยังไม่แน่ใจว่าควรเลือกรีเทนเนอร์แบบใด ทาง Digital Dental Center Pattaya พร้อมให้คำปรึกษา และแนะนำการรักษาที่เหมาะสมที่สุด
FAQ:คำถามทั่วไปเกี่ยวกับรีเทนเนอร์
คำตอบ: รีเทนเนอร์มีอายุการใช้งานประมาณ 5–10 ปี ขึ้นอยู่กับประเภทและการดูแลรักษา หากรีเทนเนอร์เริ่มเสียหายหรือหลวม ควรปรึกษาทันตแพทย์เพื่อเปลี่ยนใหม่เพื่อให้คงประสิทธิภาพในการกันฟันเคลื่อน
คำตอบ: รีเทนเนอร์แบบลวดที่มีฐานอะคริลิกสามารถเลือกเปลี่ยนสีของฐานได้ เช่น สีชมพู สีฟ้า หรือสีใส แต่ลวดโลหะที่เป็นส่วนยึดฟันจะคงสีเดิมเสมอ หากต้องการเปลี่ยนสีฐาน ควรแจ้งทันตแพทย์ตั้งแต่ขั้นตอนออกแบบ
คำตอบ: รีเทนเนอร์ช่วยป้องกันฟันล้มและคงตำแหน่งฟันหลังการจัดฟันได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่ต้องใส่เป็นประจำตามคำแนะนำของทันตแพทย์ และตรวจเช็กเป็นระยะเพื่อปรับแต่งให้พอดีกับฟัน
คำตอบ: รีเทนเนอร์ในภาษาอังกฤษเรียกว่า “Retainer” ซึ่งหมายถึงอุปกรณ์ที่ช่วยยึดฟันให้อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสมหลังจากการจัดฟัน